Osoba, która w postępowaniu karnym na etapie postępowania przygotowawczego posiada status osoby podejrzanej, ma uprawnienie do korzystania z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. Udział obrońcy w postępowaniu przygotowawczym jest istotnym elementem gwarancji rzetelnej obrony interesów podejrzanego oraz skutecznego realizowania szeregu uprawnień procesowych.
Jak działa obrońca w postępowaniu karnym na etapie postępowania przygotowawczego?
Adwokat jest zobowiązany do działania na korzyść klienta: reprezentowania jego interesów w jak najkorzystniejszy sposób oraz zachowania tajemnicy adwokackiej. Co to oznacza w praktyce? Obrońca ma prawo m.in. do:
- składania stosownych wniosków, np. dowodowych, o uchylenie/ zmianę środków zapobiegawczych
- składania środków zaskarżenia
- uczestnictwa w niepowtarzalnych czynnościach dowodowych
- kontaktów z podejrzanym w przypadku tymczasowego aresztowania
Obrońca pomaga także wykorzystać zasadnicze prawo do aktywnego uczestnictwa w postępowaniu przygotowawczym przez osobę podejrzaną tak, by przyniosło ono jak najbardziej korzystny skutek dla osoby podejrzanej. Adwokat może w imieniu klienta podjąć tzw. inicjatywę dowodową, czyli wnioskować o przedstawienie dowodów działających na korzyść osoby podejrzanej.
Adwokat, wraz z osobą podejrzaną, ma również prawo do kontroli czynności procesowych i wskazywania na ewentualne uchybienia.
Dzięki obecności adwokata w czynnościach procesowych możliwa jest ocena dowodów także przez obrońcę, co pozwala zachować obiektywizm prowadzonych czynności przygotowawczych.
Niezwykle istotna jest także rola udziału obrońcy już w pierwszym przesłuchaniu, bowiem pozwala ona zbudować linie obrony osoby podejrzanej.
Podsumowując: udział obrońcy w postępowaniu karnym przygotowawczym chroni szeroko pojęte interesy osoby podejrzanej. Natomiast jego brak niejednokrotnie powoduje skutki niemożliwe do konwalidowania na późniejszym etapie postępowania.